ในด้านสุขภาวะ เรามักจะเห็นตัวละครสำคัญในการทำงาน คือ ภาครัฐอย่างกระทรวงสาธารณสุข และในนามของโรงพยาบาลต่างๆ ในพื้นที่ รวมถึง กลุ่มประชาชนอย่าง อสม. ที่ก็นับได้ว่าเป็นคนของภาครัฐ ดูแลสุขภาวะประชาชนมาโดยตลอดโดยเฉพาะในด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม แต่ตัวละครเหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งในการทำงานของเมืองหลังสวน เพราะเมืองแห่งนี้ มีภาคประชาชนที่ทำหน้าที่ด้านสุขภาวะเมืองอย่างดีเยี่ยม

          คุณพงษ์ศักดิ์ ฉิ่งสุวรรณโรจน์ เจ้าของสวนนายดำ ผู้เป็นแกนนำภาคประชาชนของเมืองหลังสวน เล่าให้เราฟังว่า ภาคประชาชนที่หลังสวนมีส่วนร่วมในการสุขภาวะเมืองมาตลอด งานสำคัญที่ผ่านมา คือ การระดมทุนและเป็นที่ปรึกษาหารายได้ให้กับโรงพยาบาลหลังสวน ที่ขาดทุนในระดับ 7 ซึ่งเป็นระดับการขาดทุนที่สูงมาก ภาคประชาชนประกอบด้วยทีมงานหลัก 13 คน ที่เป็นเอกชนในอำเภอหลังสวน ได้ร่วมกันทอดกฐิน และหารายได้เป็นจำนวนกว่า 20 ล้านบาท เพื่อแก้ปัญหาหนี้สินในโรงพยาบาลหลังสวน และนำไปพัฒนาให้โรงพยาบาลสามารถสร้างกลุ่ม business unit เช่น ทำห้องพิเศษ เปิดศูนย์ทันตกรรม เป็นต้น เพื่อให้โรงพยาบาลได้มีรายได้มากกว่ารายจ่าย ซึ่งเงินจำนวนนี้ภาคประชาชนเป็นคนจัดหาและดูแลทั้งหมด ฉะนั้น จึงสามารถกำหนดและปรับเปลี่ยนการทำงานของโรงพยาบาลให้ตอบสนองความต้องการของชาวบ้านได้ และถือเป็นการรวมบริหารงานของภาคประชาชน นอกจากนี้ภาคประชาชนยังเป็นส่วนหนึ่งในการดึงการมีส่วนรวมของโรงเรียนทั้งครูและเด็กนักเรียนให้กลายเป็นตัวหลักในขับเคลื่อนโรงงานห้าดาวในโรงเรียนทั้งประถมและมัธยม แก้ปัญหาอาหารกลางวันที่ไม่มีคุณภาพ การทำงานเรื่องขยะ และปัญหาท้องไม่พร้อมในวัยรุ่นอีกด้วย